آشنایی با پورتها و کابلها
آشنایی با پورتها و کابلها
در پشت تلویزیون تعداد فراوانی از پورتهای رنگارنگ در اندازه های مختلف وجود دارد که معمولا هم هیچ استفاده ای ندارند. هر روز هم که صنعت تلویزیون پیشرفته تر می شود برای نشان دادن این پیشرفت و تکنولوژی به مشتری و ترغیب وی برای خرید، به تعداد این پورت ها افزوده می شود.
پورتها چه کاربردی دارند؟ بیشتر افراد تنها از پورت HDMI و USB استفاده کرده و به دیگر پورت ها کاری ندارند. اما برخی از آنها می توانند کارهای واقعا جالب و سودمندی انجام دهند.
بخش اول: کابل ها
کابل استریو ۳/۵ میلیمتری
این کابل ظاهری همانند فیش انتهای هدفون دارد. البته فرق آن ، این است که در هر دو سر این کابل چنین فیشی دارد. از این کابل برای انتقال صدای استریو استفاده می شود .
کابل کامپوزیت (RCA Composite):
کابل زرد مسئول انتقال سیگنال ویدیویی با کیفیت استاندارد یا SD است .کابل های قرمز و سفید هم دو کانال صوتی چپ و راست را انتقال می دهند . البته به صورت تکنیکی جای این کابلها کاملا قابل تعویض است و از هر رنگی برای هر کدام از این کارها می توان استفاده نمود. این سیستم کد گذاری رنگی هم تنها برای اطمینان جهت اتصال صحیح سیم ها در هر دو سوی ورودی و خروجی دستگاه ها در نظر گرفته شده است.
کابل کامپوننت (Component RCA):
این کابل تقریباً شبیه همان کابل کامپوزیت اما با انشعاب بیشتر ، عمل می کند. در واقع اگر پنج کابل کامپوزیت باشد ، می توان از آنها به عنوان یک کابل کامپوننت استفاده کرد. در این کابل هم قرمز و سفید ویژه صدا هستند و در کنار آن آبی، قرمز و سبز برای انتقال ویدئوی کیفیت بالای HD در اختیار است . در اینجا هم رنگ ها تنها راهنمایی برای اتصال فیش ها در دو دستگاه ورودی و خروجی هستند و می توان آنها را به جای یکدیگر استفاده کرد .
کابل وی جی ای (VGA)
از قدیم این کابل برای اتصال کامپیوتر به مانیتور و ویدیو پروژکتور استفاده می شود . این کابل در حقیقت ارتباط آنالوگ تصویری را فراهم می کند.
کابل دی وی آی (DVI):
این کابل پاسخ دیگری برای شیوه اتصال کامپیوتر به مانیتور است. این کابل می تواند سیگنال دیجیتال کامل (DVI-D) را منتقل کند، و یا اگر دستگاهها ، امکان استفاده از آن را ندارند، همان سیگنال آنالوگ (DVI-A) را ارسال کند. البته همه کابل ها و پورت های DVI امکان کار به صورت دوگانه دیجیتال ، آنالوگ را ندارند.اما امروزه تقریباً بسیاری از آنها از عهده اش بر می آیند. این پورت های دوگانه با لیبل (DVI-I) مشخص می شوند. برخی هم قابلیت لینک دوگانه را دارند که امکان پخش تصاویر HD بر روی تلویزیون و نمایشگرها را فراهم می کنند.
کابل یو اس بی (USB):
این سادهترین و پرکاربردترین کابلی است که در اکثر وسایل دیجیتال ، حداقل یک درگاه برای آن وجود دارد و به آن USB نوع A گفته میشود. USB یک راه استاندارد شده و راحت برای اتصال تا ۱۲۷ سختافزار مختلف به یک کامپیوتر را در اختیار شما قرار میدهد. تا به حال سه نسخه از استاندارد USB ارائه شده است. نسخه ۱ آن ژانویه ۱۹۹۶ برای نخستین بار وارد بازار شد و در بهترین حالت تنها میتوانست ۱۲ مگابیت معادل ۱.۵ مگابایت اطلاعات را در ثانیه جابهجا کند. آوریل سال ۲۰۰۰، نسخه دوم با امکان انتقال ۴۸۰ مگابیت برابر با ۶۰ مگابایت اطلاعات در ثانیه معرفی شد. آخرین نسخه آن یعنی USB 3.0 توانایی جابهجایی اطلاعات با سرعت ۵ گیگابیت معادل ۶۰۰ مگابایت در ثانیه را دارا میباشد. مهمترین دلیلی که باعث محبوبیت خانواده USB در بین رابط کاربریهای مختلف شده است، امکان انتقال همزمان دادهها در کنار انرژی برای تأمین برق مورد نیاز است. حداکثر طول کابلهای USB البته به غیر از نسخه ۳ آن، ۵ متر است. چرا که در اندازههای بیشتر از این مقدار، انتقال انرژی ناممکن خواهد بود. با این حال اگر نیاز به کابلی بیشتر از ۵ متر باشد، میتوان از انواع هاب برای این منظور استفاده کرد. خانواده USB دارای ۲ دسته بندی نوع A و B است که هر یک برای یکی از دو سر کابل مورد استفاده قرار میگیرند.
USB نوع B: این یکی را در اکثر چاپگرها و اسکنرها میتوان ملاحظه کرد. این شکل از USB، بیشتر اوقات تنها برای انتقال انرژی و تامین برق مورد نیاز دستگاه استفاده میشود. معمولا در یک سر کابلهای USB، این اتصال دهنده را میتوان مشاهده کرد. USB نوع B دارای دو مدل می باشد Mini USB و Micro USB.
Mini USB & Micro USB: فرزندان کوچک USB بیشتر در دوربینهای دیجیتال، هاردهای اکسترنال، انواع پلیرها و از همه مهمتر گوشیهای موبایل مورد استفاده قرار میگیرند. از سال ۲۰۰۹ اکثر برندهای معتبر تولید کننده تلفن همراه طبق مصوبه اتحادیه اروپا ملزم شدند همگی از استاندارد واحد Mini USB جهت تامین انرژی و انتقال اطلاعات در گوشیهای تولید شده خود استفاده کنند.
فایر وایر (FireWire): کمپانی اپل در سال ۱۹۹۵ برای رقابت با USB 1.0، استاندارد FireWire یا سیم آتشین خود را معرفی کرد. یک کابل فایروایر نوع IEEE1394a توانایی انتقال اطلاعات تا ۴۰۰ مگابیت معادل ۵۰ مگابایت بر ثانیه را دارا بود که اختلاف بسیار زیادی با رقیب دیرینه داشت. پس از معرفی USB 2.0 و سرعت بیشتر آن در انتقال اطلاعات ، طراحان FireWire نیز دست به کار شدند و نسخه IEEE1394b یا فایروایر ۸۰۰ را معرفی کردند که علاوه بر انتقال اطلاعات با سرعت ۸۰۰ مگابیت برابر ۱۰۰ مگابایت بر ثانیه، طول کابل آن به عدد باورنکردنی ۱۰۰ متر نیز میتوانست برسد. با معرفی USB 3.0، FireWire به عنوان رقیب شماره یک این رابط کاربری بیکار ننشست و آخرین نسخه استاندارد خود با نام S3200 را ارائه کرده است. S3200 از همان درگاه و کابل مشابه نسخه قدیمیاش (۸۰۰) استفاده میکند. سرعت نسخه S3200 حداکثر ۳.۲ گیگابیت یا همان ۴۰۰ مگابایت بر ثانیه است که کمی از USB 3.0 کمتر است. با این همه، طراحان FireWire این کابل را حائز ویژگیهای منحصر به فردی مانند انتقال صدا، عدم نیاز به درایور شناسایی کننده و از همه مهمتر خاصیت جفت به جفت میدانند. یعنی دو دستگاه که دارای درگاه فایر وایر هستند، دیگر مانند USB نیاز به یک کامپیوتر به عنوان واسط ندارند و میتوانند از طریق کابل، مستقیما به یکدیگر متصل شوند. این کابل بیشتر در دوربینهای فیلمبرداری، پخش کنندههای DVD و هارد دیسکهای اکسترنال مورد استفاده قرار میگیرد. اندازه استاندارد کابلهای FireWire حداکثر ۴.۵ متر است.
ساتا (SATA) : این کابل فقط به عنوان رابط بین هارد و رایانه استفاده میشود و در واقع جایگزینی است برای کابلهای IDE که قبلا در هارد دیسکها بهکار میرفت. کاهش پهنای سیم رابط و هزینه تولید آن، کاهش سیمهای درونی از هشتاد به هفت عدد، سرعت بالاتر و کارآمدی بیشتر در انتقال داده و قابلیت تعویض سریع از مزیتهای ساتا نسبت به تکنولوژی قدیمی مورد استفاده برای انتقال اطلاعات در هارد دیسکها به شمار میرود. کابلهای ساتا بسیار باریک هستند بنابراین نیاز به فضای زیادی نداشته و به راحتی جمع و قابل حمل میشوند. طول آنها معمولا به یک متر میرسد. ساتا نسخه ۱، ۱.۵ گیگابیت، نسخه ۲، ۳ گیگابیت و آخرین ورژن آن یعنی ساتا ۳ تا ۶ گیگابیت اطلاعات را در ثانیه منتقل میکنند که از این حیث از USB و FireWire پرسرعتتر است اما از لحاظ فراوانی و رابط کاربری، هرگز به پای آن دو نمیرسد. نوع خارجی یا بیرونی این کابل با نام eSATA نیز وجود دارد که به عنوان یک انتقال دهنده در برخی از هاردهای اکسترنال دیده میشود و سرعت انتقال اطلاعات آن مانند ساتا ۲ برابر با ۳ گیگابیت بر ثانیه میباشد.
کابل اچ دی ام آی (HDMI):
جهت انتقال صدا و تصویر ، کابلها بهترین گزینه هستند که باید اتصال دهنده هایی با پین های نر و ماده که در یک طرف بر روی کابل و در طرف دیگر بر روی نمایشگر و یا ابزار جانبی قرار دارند را به هم وصل کرد تا نهایتا صدا و تصویر از مبداء به مقصد انتقال یابد . اما بهترین روش برای این کار کابل HDMI است . این کابل فایلهای چند رسانهای و تصاویر ویدیویی را با حداکثر کیفیت ممکن و در ابعاد بزرگ انتقال می دهد . نام HDMI کوتاه شده عبارت High Definition Multimedia Interface بوده و اولین و تنها درگاه مستقل بین چند کمپانی است که در سال ۲۰۰۳ با مشارکت مالی و فنی بین سونی ، پاناسونیک ، فیلیپس، هیتاچی، توشیبا و چند شرکت دیگر ایجاد شد.
این روزها تولید کنندگان اکثر وسایل دیجیتال چه همراه و چه غیر همراه، محصولات خود را مجهز به یک یا حتی چند درگاه HDMI نمودهاند. لپتاپها، انواع تلویزیونها و نمایشگرهای LCD و پلاسما، دوربینهای فیلمبرداری و عکاسی، کنسولهای بازی، DVD پلیرها و این اواخر حتی بعضی از گوشیهای موبایل بسته به نوع کاربری که دارند، دارای پورت ورودی یا خروجی HDMI هستند. قبل از استاندارد HDMI برای انتقال صدا و تصویر از کابلهای متفاوتی مانند کامپوزیت، کامپوننت، S-video و DVI استفاده میشد که هر یک مشکلات خاص خود را داشتند. تفاوت اصلی HDMI با تمام آنها توانایی در انتقال همزمان صدا و پشتیبانی از ابعاد تصاویر بزرگ یا به اصطلاح HD میباشد. اما این تمام ماجرا نیست، چرا که این استاندارد از فناوری جدیدی با نام CEC استفاده میکند که امکان کنترل همزمان وسایل الکترونیکی را از طریق این پورت فراهم میکند. به این ترتیب و از طریق این درگاه میتوان به دستگاه مورد نظر فرمان داد. از نظر سهولت استفاده، HDMI راحتترین و در عین حال ارزانترین روش میباشد. در رابطهای قدیمی کاربر ناچار به استفاده از چندین کابل رنگی (کابلهای تصویر و صدای دو کاناله و یا کابلهای تصویر و صدای چند کاناله) بود. در صورتیکه در تکنولوژی HDMI تنها از یک کابل استفاده میشود. در دستگاههای خانگی طول کابلها بین ۱ تا ۲ متر میباشد، اما از سوی سازندگان محدودیتی برای طول کابل ایجاد نشده و کابلهایی حتی با طول ۴۰ متر نیز ساخته شده است.
بخش دوم : پورتها
پورت یو اس بی (USB)
تلویزیون دارای پورت یو اس بی (USB) میباشد ، تکنسینهای شرکت خدمات دهنده معمولا از آن برای آپدیت و رفع نواقص نرم افزاری دستگاه استفاده می کنند. معمولا هم در کنار آن عبارت سرویس (Service) را می توان دید. البته تلویزیونهای جدید و اسمارت TVها این امکان را می دهند که از طریق پورت USB ، هارد دیسک یا فلش درایو حاوی فایل های صوتی و تصویری را به تلویزیون وصل کرد و به تماشا نشست و یا به شنیدن آنها پرداخت .
به راحتی با استفاده از این پورت می توان دستگاههای مختلف ، از قبیل تلفن همراه، تبلت و حتی دسته کنترل کنسول بازی را شارژ کرد. البته تنها نکته باقی مانده این است که همه تلویزیون ها توان کافی برای شارژ هر دستگاهی را از طریق این پورت فراهم نمی کنند.
پورت Optical Audio / Digital Audio / TOSLINK
یک کابل TOSLINK که شاید بیشتر با نام کابل صوتی نوری یا Optical Audio شناخته می شود، اطلاعات را از طریق نور قرمز منتقل می کند. این کابل برای انتقال صدای دیجیتال بی عیب و نقصی به کار می رود که دیگر مشکل افت کیفیت عادی کابل های معمولی آنالوگ را ندارد. این ورودی معمولا همراه با ورودی HDMI مورد استفاده قرار می گیرد تا در کنار کیفیت تصویر HD، صدای دیجیتال بسیار واضحی را هم در اختیار داشت. خروجی صدای دیجیتال تلویزیون هم می تواند صدای دیجیتال را برای رسیور مرکزی سینما خانگی ارسال کند تا میان اسپیکرهای موجود تقسیم شود.
کاربرد جالب پورت Optical Audio همان Optical Audio است. این پورت صدای شفاف تری را فراهم می کند. زیرا تقریباً هیچ نویز و نوسان بیرونی همانند کابل معمولی، روی آن تاثیری نمی گذارد و صدای اضافی تولید نمی شود. اگر تنها به دنبال پخش صدا از طریق سیستم سینمای خانگی هستید و دستگاه های از optical audio پشتیبانی می کنند، در استفاده از آن شک نکنید. در برخی لپ تاپ ها هم می توان با استفاده از کابل mini-TOSLINK به جای کابل صدای معمولی، انتقال صدا به سینمای خانگی یا تلویزیون را به صورت دیجیتال انجام داد.
پورت VGA و DVI
برای اتصال منابع تصویری VGA یا DVI به تلویزیون به کار می رود. البته در بسیاری از تلویزیون ها این دو پورت با PC علامت گذاری شده اند، زیرا اغلب برای اتصال کامپیوتر یا لپ تاپ به تلویزیون کاربرد دارند. بسیاری اوقات، کابل مورد استفاده برای این کار یک جک استریوی ۳/۵ میلیمتری هم به همراه دارد که علاوه بر تصویر، صدا را هم از طریق پورت ۳/۵ میلیمتری استریو به تلویزیون برساند.
همین که بتوان از تلویزیون به عنوان مانیتور غول پیکر و عریض کامپیوتر استفاده کرد به اندازه کافی جذاب نیست؟ هنگامی که ویدیوها و کلیپ های جالب روی لپ تاپ را از طریق صفحه بزرگ تلویزیون هایی که ورودی USB ندارند، به صورت گروهی تماشا کنید، یک کابل DVI یا VGA می تواند کمک خوبی باشد. یا اینکه کامپیوتر قدیمی را می توان به تلویزیون چهل و چند اینچ وصل کرده و یک کنسول بازی جذاب و کارآمد راه اندازی کرد.
پورت کامپوزیت (Composite)
این پورت برای دریافت سیگنال صوتی استریو و سیگنال تصویر استاندارد SD توسط کابل کامپوزیت است. پورت کامپوزیت سال های زیادی است که استفاده می شود و تقریباً هر دستگاهی را با استفاده از آن می توان به تلویزیون متصل کرد.
علی رغم اینکه دوربین های فیلمبرداری انواع فراوانی از پورت های خروجی را دارند، اما همه آنها معمولا یک خروجی کامپوزیت در اختیارتان می گذارند. اگر درون جعبه یا کیف دوربین فیلمبرداری یا عکاسی تان را نگاهی بیاندازید، حتما آداپتور ویدیوی آن را می یابید. این آداپتور یک کابل نسبتاً ساده است که یک سمت آن شبیه جک هدفون ۳/۵ میلیمتری بوده و به دوربین وصل می شود. انتهای دیگر کابل هم دو خروجی زرد و مشکی RCA برای اتصال به تلویزیون دارد.
حال به جای اینکه دوستان تان را در میهمانی بعدی با کلیپ های تکراری خسته کنید، می توانید برای آنها یک برنامه ویدیویی زنده روی تلویزیون ترتیب دهید که تمام لحظات و بخش های میهمانی و جشن را به صورت مستقیم پخش می کند. یا اینکه با استفاده از یک دوربین و کمی حوصله می توانید یک سیستم دوربین امنیتی مناسب برای خانه یا اتاق خودتان راه اندازی کنید. اگر هم تلویزیون شما پورت خروجی ویدیو داشته باشد، هنگامی که منزل نیستید این تصاویر بر روی نوار ویدیو یا سی دی ضبط خواهند شد.
پورت کامپوننت (Component)
پورت کامپوننت در ابتدا اولین گزینه مطرح شده برای ارسال سیگنال های کیفیت بالای HD بود. همانند کامپوزیت این پورت هم از کابل های RCA استفاده می کند. تفاوت این دو چیست؟ در اینجا دو ورودی صدا و سه ورودی تصویر در اختیار است .
کیفیت استاندارد یا SD تصویر برای سرگرمی و بازی کنسول نینتندو Wii پایین است . جهت بهبود کیفیت تصاویر بدون هیچ ارتقاء خاص و مهمی در کنسول بازی می توان به جای وصل کردن کنسول نینتندو به پورت کامپوزیت ، برای اتصال آن از کابل و پورت کامپوننت بهره برد و با همین کار بهبود چشمگیر و شگفت انگیزی در کیفیت تصویر و میزان رنگ بازیها داشت. این هک کوچک با دستگاه های قدیمی تر، همچون پلی استیشن ۲ هم به خوبی جواب می دهد.
پورت خروجی ویدیو یا Video Out
پورت خروجی ویدیو (و خروجی صدا اگر بر روی تلویزیون باشد) معمولا به صورت یک پورت کامپیوزیت است و برای ارسال محتوای تلویزیونی به ابزارهای دیگر برای ضبط و نگهداری یا انتقال است.
مهمترین کاربرد این پورت می تواند این باشد که می توان هر چیزی را که بر روی صفحه تلویزیون است ، به ابزارهای ضبط و رکورد ارسال کرد. اگر بر روی کامپیوتر کارت ویدیو یا کپچر قرار دارد ، می توان به ضبط برنامه های تلویزیون پرداخت. یا اینکه بدون خرید یک تلویزیون تازه و تنها با ارسال تصاویر تلویزیون به مانیتور کامپیوتر قدیمی می توان در اتاق خواب یا آشپزخانه هم به تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه پرداخت و یا بعد از راه اندازی دوربین امنیتی ، می توان تصاویر را با این پورت به یک دستگاه ضبط کننده منتقل کرد.
پورت HDMI:
این پورت امکان انتقال تصاویر با وضوح بیش از ۱۰۸۰ پیکسل و سرعت ۶۰ فریم در هر ثانیه را داشته و صدا را در هشت کانال با فرکانس ۱۹۲ کیلو هرتزی منتقل میکند. پورت HDMI در سالهای اخیر در دستگاههای دیجیتال مانند سینمای خانگی، تلویزیونهای با وضوح تصویر بالا (HDTV)، دوربینهای فیلمبرداری دیجیتال و… به کار میرود. این پورت مانند پورت USB در اندازه کوچکتر یا mini HDMI هم وجود دارد که غالبا در محصولات و دستگاههای کوچک قابل حمل به کار برده میشود. HDMI هشت کانال صوتی را تا ۱۹۲kHz انتقال می دهد و تمامی فرمت های کنونی برای صدا از قبیل Dolby Digital و DTS را پشتیبانی می نماید.
سرعت بالای انتقال اطلاعات تنها ویژگی مفید HDMI نیست. HDMI از مکانیزمی به نام CEC پشتیبانی می کند که امکان کنترل وسایل الکترونیکی را از طریق این پورت فراهم می کند. از طریق این درگاه می توان به دستگاه مورد نظر فرمان داد.